Historia pałacu w Bożkowie
Pałac w Bożkowie (Schloss Eckersdorf) na Dolnym Śląsku znajdował się w posiadaniu rodziny von Raueck. Po zakończeniu wojny czesko-palatyńskiej posiadłość ta została skonfiskowana. Otrzymał ją przyboczny lekarz Cesarza, Casper Jaschke von Eisenhut. Po tym czasie obiekt przeszedł w ręce Jezuitów i został wykupiony przez Johann Georg von Götzen, który służył w armii cesarskiej pod dowództwem generała Raimonda Montecuccoliego. W 1647 roku awansowano go do stopnia kapitana. Po około roku został nagrodzony przez króla Czech Ferdynanda IV Habsburga otrzymując godność podkomorzego. W następstwie przebywał licznie w Pradze tam też po pewnym czasie udał się w towarzystwie króla Ferdynanda na jego koronację na króla rzymskiego w roku 1653. W roku 1653 został wybrany na starostę hrabstwa kłodzkiego obejmując urząd na zamku w Kłodzku. W następnych latach otrzymał tytuł hrabiego. I wtedy nastąpił rozkwit Pałacu w Bożkowie, jego rozbudowa oraz budowa kościoła w sąsiedztwie pałacu. Po śmierci Johanna Georga von Götzena majątek przejął syn jednej z jego sióstr hrabia Anton Aleksander von Magnis.
Pałac w obecnym kształcie powstał w latach 1787 – 1791. W latach następnych rozbudowano teren na którym powstał okalający pałac park z kilkoma budynkami oraz płytami nagrobnymi i tarczami herbowymi z XVI i XVII. Wybudowano tam również leśniczówkę, w okolicy na górze Grodziszcze postawiono wieżę widokową był to rok 1813. Ostatnia przebudowa pałacu nastąpiła po jego wielkim pożarze w 1870 roku za Wilhelma von Magnisa. W 1871 roku przystąpiono do odbudowy pałacu i jego renowacji. Po między 1930 a 1940 rokiem przebudowano elewację na klasycystyczną. Przebudową pałacu zajmował się znany architekt Kurt Teuscher z miejscowości Kłodzko. Dalsze dzieje pałacu z okresu II Wojny Światowej nie są znane po za archiwami niemieckimi. Archiwa pokazują, że pałac posłużył za składnicę dzieł sztuki z inicjatywy naczelnego konserwatora zabytków na Dolnym Śląsku Güntera Grundmana. W pałacu prawdopodobnie znalazła się również część zbiorów z berlińskiego Kaiser-Friedrich Museum. Najcenniejsze egzemplarze dzieł sztuki zdążono wywieźć z posiadłości zanim wkroczyli Rosjanie, a co i jakie dzieła były jeszcze w pałacu, no cóż za pewne tego się nie dowiemy. Pałac przeżył burzliwe czasy wojenne do 1945 roku. Rodzice hrabiego Franza Magnisa Suseno czyli ojciec nie dożył zakończenia II Wojny Światowej i zmarł w roku 1944, zaś matka Magnisa-Suseno przeżyła i w roku 1946 musiała opuścić wysiedlono ją przymusowo. Wyjechała do Würzburgu i tam w 1968 roku zmarła.
Ostatnim właścicielem Pałacu w Bożkowie dawniej (Schloss Eckersdorf) jest Maria Franz Anton Valerian Benedictus Ferdinand von Magnis obecnie Franz Magnis-Suseno. Jest Jezuitą mieszkającym w Indonezji, znanym teologiem i filozofem. W dzieciństwie wraz z rodzeństwem i rodzicami mieszkał w tym przepięknym pałacu, którego dzieje potoczyły się nie tak jak za pewne życzyliby sobie jego rodzice i on sam.
Pałac w trakcie zawieruchy wojennej został prawie doszczętnie ograbiony przez Sowietów. Wywożono cenne zabytki na wschód do Rosji komunistycznej, część zabytków prawdopodobnie rozkradli nowo przybyli mieszkańcy na ziemie zachodnie. I tak wiele cennych artefaktów pałacowych schowanych przed nadejściem wojsk sowieckich została ukryta w pobliskiej oranżerii. Już w 1945 roku pałac świecił pustkami, ponieważ wywieziono prawie wszystko, co było cenne. Zaś nowo przybyli z ciekawości obiektu pałacowego i budynków przyległych penetrowali pobliskie budynki wchodzące w skład pałacu.. Niektórym udało się odnaleźć bardzo cenne przedmioty, które z czasem zostały odebrane przez milicję.
Po opuszczeniu pałacu przez Sowietów z zakończeniem wojny, pojawiła się polska grupa . rewindykacyjna. Na jej czele stali Witold Kieszkowski ze Stefanem Styczyńskim oraz Jerzym Deryngiem. Stworzyli w pałacu składnicę dzieł sztuki. Pałacowe wnętrza znów wypełniły się niezliczonymi dobrami, które zwożono tu z tej części Dolnego Śląska. I tak w roku 1949 większość drogocennych przedmiotów, które znajdowały się w pomieszczeniach pałacowych w Bożkowie zostały przekazane do kilkunastu muzeów w całej Polsce. Pałac w Bożkowie przeszedł na Skarb Państwa. Na terenach rolnych znajdujących się w około pałacu utworzono Instytut Upraw, Nawożenia i Gleboznastwa, który działał do 1951 roku. W grudniu 1951 roku Ministerstwo Państwowych Gospodarstw Rolnych otworzyło na terenie pałacu Ośrodek Szkoleniowy Kierowników Gospodarstw Rolnych. Po pięciu latach w miejsce ośrodka szkoleniowego uruchomione zostało Technikum Rolnicze oraz szkoła ogrodnicza. W 1971 roku poddano pałac remontowi, aby nadal mógł służyć uczniom. W 1998 szkoła przyjęła nazwę Zespołu Szkół Agrotechnicznych im. Batalionów Chłopskich i funkcjonowała na terenie pałacu jeszcze do 2002 roku. Od 1999 roku pałac był już w rękach Starostwa Kłodzkiego. Pałac został wynajęty inwestorowi ze Szwecji, który nie podołał inwestycji odnowienia wnętrz i całego pałacu. Po tym czasie obiekt przeszedł w ręce irlandzkiej firmy FGI, która zakupiła obiekt za śmieszną sumę miliona złotych. Ambicją tejże firmy było stworzenie, w posiadłości Magnisów luksusowego hotelu wraz z salami konferencyjnymi. Tu też firma w/w nie podołała przedsięwzięciu i wystawiła obiekt za niebywałą sumę, bo dwadzieścia dwa miliony złotych. Nie było nabywcy. Więc aby nie stracić na obiekcie postawiono na odzyskanie, choć wkładu. Wystawiono pałac na sprzedaż za śmieszną sumę tylko miliona złotych. Nabywcą okazałego pałacu został inwestor z Sobótki na Dolnym Śląsku. Właściciel ponownie planował stworzyć tam centrum rozrywkowo hotelowe z wieloma atrakcjami i też się nie udało. Obecnie pałac von Magnisów, w Bożkowie niszczeje. Woda deszczowa i niewłaściwie prowadzone prace konserwacyjne doprowadziły obiekt do stanu tragicznego. Piękne wnętrza pałacowe niszczeją popadając w kompletną ruinę.
Bibliografia
Świdnicki Portal historyczny – „Zaniedbana piękność z Bożkowa” z 1 września 219 roku.
Anna Zarna (tekst) & Ewa Możnystan (foto)
Narodowy Instytut Dziedzictwa – Pałac w Bożkowie – dane archiwalne
Jezuici – artykuł –„Bożków: Jezuita urodzony w pałacu” z lutego 2022
WikipediA – Historia – Pałac w Bożkowie
Zwiadoca Historii – „Bożkowski skarb czyli historia hrabiowskiej chrzcielnicy z monetami” – styczeń 2020 roku
Foto – NAM Kłodzko Naszemiasto. – foto – Marek Cybulski, artykuł Dawid Sarysz
Foto prywatne – Jacek Bmbolewski
Materiały częściowo pozyskane w opisie historycznym.
Autor : Jacek Bombolewski – Łódź.